Szukaj poza portalem:
59 zasobów
Katalog zasobów Szkoła podstawowa kl. 4-8 Fizyka Punkt podstawy programowej 5.3
Podstawa programowa do przedmiotu: Fizyka
- 1Wymagania przekrojowe
- 1Uczeń wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; ilustruje je w różnych postaciach (20)
- 2Uczeń wyodrębnia zjawisko z kontekstu, nazywa je oraz wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla jego przebiegu (4)
- 3Uczeń rozróżnia pojęcia: obserwacja, pomiar, doświadczenie; przeprowadza wybrane obserwacje, pomiary i doświadczenia korzystając z ich opisów (0)
- 4Uczeń opisuje przebieg doświadczenia lub pokazu; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów (12)
- 5Uczeń posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności (5)
- 6Uczeń przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych (4)
- 7Uczeń przelicza wielokrotności i podwielokrotności (mikro-, mili-, centy-, hekto-, kilo-, mega-) (13)
- 8Uczeń rozpoznaje zależność rosnącą bądź malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu; rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie wykresu (7)
- 9Uczeń przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania obserwacji, pomiarów i doświadczeń (23)
- 1Osiągnięcia w zakresie utrzymania higieny osobistej i zdrowia
- 1Uczeń utrzymuje w czystości ręce i całe ciało, przebiera się przed zajęciami ruchowymi i po ich zakończeniu; wykonuje te czynności samodzielnie i w stosownym momencie (6)
- 2Uczeń dostosowuje strój do rodzaju pogody i pory roku w trakcie zajęć ruchowych odpowiednio na świeżym powietrzu i w pomieszczeniu (0)
- 3Uczeń wyjaśnia znaczenie ruchu w procesie utrzymania zdrowia (53)
- 4Uczeń przygotowuje we właściwych sytuacjach i w odpowiedni sposób swoje ciało do wykonywania ruchu (13)
- 5Uczeń ma świadomość znaczenia systematyczności i wytrwałości w wykonywaniu ćwiczeń (13)
- 6Uczeń uznaje, że każdy człowiek ma inne możliwości w zakresie sprawności fizycznej, akceptuje sytuację dzieci, które z uwagi na chorobę nie mogą być sprawne w każdej formie ruchu (6)
- 2Ruch i siły
- 1Uczeń opisuje i wskazuje przykłady względności ruchu (38)
- 2Uczeń wyróżnia pojęcia tor i droga (0)
- 3Uczeń przelicza jednostki czasu (sekunda, minuta, godzina) (20)
- 4Uczeń posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu prostoliniowego; oblicza jej wartość i przelicza jej jednostki; stosuje do obliczeń związek prędkości z drogą i czasem, w którym została przebyta (64)
- 5Uczeń nazywa ruchem jednostajnym ruch, w którym droga przebyta w jednostkowych przedziałach czasu jest stała (3)
- 6Uczeń wyznacza wartość prędkości i drogę z wykresów zależności prędkości i drogi od czasu dla ruchu prostoliniowego odcinkami jednostajnego oraz rysuje te wykresy na podstawie podanych informacji (35)
- 7Uczeń nazywa ruchem jednostajnie przyspieszonym ruch, w którym wartość prędkości rośnie w jednostkowych przedziałach czasu o tę samą wartość, a ruchem jednostajnie opóźnionym – ruch, w którym wartość prędkości maleje w jednostkowych przedziałach czasu o tę samą wartość (40)
- 8Uczeń posługuje się pojęciem przyspieszenia do opisu ruchu prostoliniowego jednostajnie przyspieszonego i jednostajnie opóźnionego; wyznacza wartość przyspieszenia wraz z jednostką; stosuje do obliczeń związek przyspieszenia ze zmianą prędkości i czasem, w którym ta zmiana nastąpiła (Δv = a·Δt) (26)
- 9Uczeń wyznacza zmianę prędkości i przyspieszenie z wykresów zależności prędkości od czasu dla ruchu prostoliniowego jednostajnie zmiennego (przyspieszonego lub opóźnionego) (35)
- 10Uczeń stosuje pojęcie siły jako działania skierowanego (wektor); wskazuje wartość, kierunek i zwrot wektora siły; posługuje się jednostką siły (96)
- 11Uczeń rozpoznaje i nazywa siły, podaje ich przykłady w różnych sytuacjach praktycznych (siły: ciężkości, nacisku, sprężystości, oporów ruchu) (44)
- 12Uczeń wyznacza i rysuje siłę wypadkową dla sił o jednakowych kierunkach; opisuje i rysuje siły, które się równoważą (55)
- 13Uczeń opisuje wzajemne oddziaływanie ciał posługując się trzecią zasadą dynamiki (18)
- 14Uczeń analizuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej zasady dynamiki (25)
- 15Uczeń posługuje się pojęciem masy jako miary bezwładności ciał; analizuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki i stosuje do obliczeń związek między siłą i masą a przyspieszeniem (25)
- 16Uczeń opisuje spadek swobodny jako przykład ruchu jednostajnie przyspieszonego (21)
- 17Uczeń posługuje się pojęciem siły ciężkości; stosuje do obliczeń związek między siłą, masą i przyspieszeniem grawitacyjnym (38)
- 18Uczeń doświadczalnie:
- 2Osiągnięcia w zakresie sprawności motorycznych
- 1Uczeń przyjmuje podstawowe pozycje do ćwiczeń: postawa zasadnicza, rozkrok, wykrok, zakrok, stanie jednonóż, klęk podparty, przysiad podparty, podpór przodem, podpór tyłem, siad klęczny, skrzyżny, skulony, prosty (9)
- 2Uczeń pokonuje w biegu przeszkody naturalne i sztuczne, biega z wysokim unoszeniem kolan, biega w połączeniu ze skokiem, przenoszeniem przyborów np. piłki, pałeczki, z rzutem do celu ruchomego i nieruchomego, bieg w różnym tempie, realizuje marszobieg (9)
- 3Uczeń rzuca i podaje jednorącz, w miejscu i ruchu, oburącz do przodu, znad głowy, piłką małą i dużą, rzuca małymi przyborami na odległość i do celu, skacze jednonóż i obunóż ze zmianą tempa, kierunku, pozycji ciała, skacze w dal dowolnym sposobem, skacze przez skakankę, wykonuje przeskok zawrotny przez ławeczkę, naskoki i zeskoki, skoki zajęcze (19)
- 4Uczeń wykonuje ćwiczenia zwinnościowe:
- 5Uczeń wykonuje przewrót w przód z przysiadu podpartego (9)
- 6Uczeń wykonuje ćwiczenia równoważne bez przyboru i z przyborem np. na ławeczce gimnastycznej (9)
- 7Uczeń samodzielnie wykonuje ćwiczenia prowadzące do zapobiegania wadom postawy (5)
- 3Energia
- 1Uczeń posługuje się pojęciem pracy mechanicznej wraz z jej jednostką; stosuje do obliczeń związek pracy z siłą i drogą, na jakiej została wykonana (33)
- 2Uczeń posługuje się pojęciem mocy wraz z jej jednostką; stosuje do obliczeń związek mocy z pracą i czasem, w którym została wykonana (33)
- 3Uczeń posługuje się pojęciem energii kinetycznej, potencjalnej grawitacji i potencjalnej sprężystości; opisuje wykonaną pracę jako zmianę energii (49)
- 4Uczeń wyznacza zmianę energii potencjalnej grawitacji oraz energii kinetycznej (38)
- 5Uczeń wykorzystuje zasadę zachowania energii do opisu zjawisk oraz zasadę zachowania energii mechanicznej do obliczeń (42)
- 3Osiągnięcia w zakresie różnych form rekreacyjno-sportowych
- 1Uczeń organizuje zespołową zabawę lub grę ruchową z wykorzystaniem przyboru lub bez (0)
- 2Uczeń zachowuje powściągliwość w ocenie sprawności fizycznej koleżanek i kolegów – uczestników zabawy, respektuje ich prawo do indywidualnego tempa rozwoju, radzi sobie w sytuacji przegranej i akceptuje zwycięstwo, np. drużyny przeciwnej, gratuluje drużynie zwycięskiej sukcesu (10)
- 3Uczeń respektuje przepisy, reguły zabaw i gier ruchowych, przepisy ruchu drogowego w odniesieniu do pieszych, rowerzystów, rolkarzy, biegaczy i innych osób, których poruszanie się w miejscu publicznym może stwarzać zagrożenie bezpieczeństwa (26)
- 4Uczeń uczestniczy w zabawach i grach zespołowych, z wykorzystaniem różnych rodzajów piłek (10)
- 5Uczeń wykonuje prawidłowo elementy charakterystyczne dla gier zespołowych: rzuty i chwyty ringo, podania piłki do partnera jednorącz i o burącz w m iejscu l ub w ruchu, odbicia piłki, kozłowanie w miejscu i w ruchu, podania piłki w miejscu i w ruchu, prowadzenie piłki, strzał do celu (10)
- 6Uczeń układa zespołowe zabawy ruchowe i w nich uczestniczy, ma świadomość, iż sukces w takiej zabawie odnosi się dzięki sprawności, zaradności i współdziałaniu (0)
- 7Uczeń jeździ na dostępnym sprzęcie sportowym, np. hulajnodze, rolkach, rowerze, sankach, łyżwach (22)
- 4Zjawiska cieplne
- 1Uczeń posługuje się pojęciem temperatury; rozpoznaje, że ciała o równej temperaturze pozostają w stanie równowagi termicznej (0)
- 2Uczeń posługuje się skalami temperatur (Celsjusza, Kelvina, Fahrenheita); przelicza temperaturę w skali Celsjusza na temperaturę w skali Kelvina i odwrotnie (0)
- 3Uczeń wskazuje, że nie następuje przekazywanie energii w postaci ciepła (wymiana ciepła) między ciałami o tej samej temperaturze (0)
- 4Uczeń wskazuje, że energię układu (energię wewnętrzną) można zmienić, wykonując nad nim pracę lub przekazując energię w postaci ciepła (25)
- 5Uczeń analizuje jakościowo związek między temperaturą a średnią energią kinetyczną (ruchu chaotycznego) cząsteczek (64)
- 6Uczeń posługuje się pojęciem ciepła właściwego wraz z jego jednostką (58)
- 7Uczeń opisuje zjawisko przewodnictwa cieplnego; rozróżnia materiały o różnym przewodnictwie; opisuje rolę izolacji cieplnej (54)
- 8Uczeń opisuje ruch gazów i cieczy w zjawisku konwekcji (29)
- 9Uczeń rozróżnia i nazywa zmiany stanów skupienia; analizuje zjawiska topnienia, krzepnięcia, wrzenia, skraplania, sublimacji i resublimacji jako procesy, w których dostarczenie energii w postaci ciepła nie powoduje zmiany temperatury (29)
- 10Uczeń doświadczalnie:
- 1demonstruje zjawiska topnienia, wrzenia, skraplania (17)
- 2bada zjawisko przewodnictwa cieplnego i określa, który z badanych materiałów jest lepszym przewodnikiem ciepła (3)
- 3wyznacza ciepło właściwe wody z użyciem czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy, termometru, cylindra miarowego lub wagi (8)
- 5Właściwości materii
- 1Uczeń posługuje się pojęciami masy i gęstości oraz ich jednostkami; analizuje różnice gęstości substancji w różnych stanach skupienia wynikające z budowy mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów (76)
- 2Uczeń stosuje do obliczeń związek gęstości z masą i objętością (25)
- 3Uczeń posługuje się pojęciem parcia (nacisku) oraz pojęciem ciśnienia w cieczach i gazach wraz z jego jednostką; stosuje do obliczeń związek między parciem a ciśnieniem (136)
- 4Uczeń posługuje się pojęciem ciśnienia atmosferycznego (136)
- 5Uczeń posługuje się prawem Pascala, zgodnie z którym zwiększenie ciśnienia zewnętrznego powoduje jednakowy przyrost ciśnienia w całej objętości cieczy lub gazu (61)
- 6Uczeń stosuje do obliczeń związek między ciśnieniem hydrostatycznym a wysokością słupa cieczy i jej gęstością (61)
- 7Uczeń analizuje siły działające na ciała zanurzone w cieczach lub gazach, posługując się pojęciem siły wyporu i prawem Archimedesa (42)
- 8Uczeń opisuje zjawisko napięcia powierzchniowego; ilustruje istnienie sił spójności i w tym kontekście tłumaczy formowanie się kropli (14)
- 9Uczeń doświadczalnie:
- 1demonstruje istnienie ciśnienia atmosferycznego; demonstruje zjawiska konwekcji i napięcia powierzchniowego (3)
- 2demonstruje prawo Pascala oraz zależność ciśnienia hydrostatycznego od wysokości słupa cieczy (61)
- 3demonstruje prawo Archimedesa i na tej podstawie analizuje pływanie ciał wyznacza gęstość cieczy lub ciał stałych (5)
- 4wyznacza gęstość substancji z jakiej wykonany jest przedmiot o kształcie regularnym za pomocą wagi i przymiaru lub o nieregularnym kształcie za pomocą wagi, cieczy i cylindra miarowego (12)
- 6Elektryczność
- 1Uczeń opisuje sposoby elektryzowania ciał przez potarcie i dotyk; wskazuje, że zjawiska te polegają na przemieszczaniu elektronów (21)
- 2Uczeń opisuje jakościowo oddziaływanie ładunków jednoimiennych i różnoimiennych (14)
- 3Uczeń rozróżnia przewodniki od izolatorów oraz wskazuje ich przykłady (23)
- 4Uczeń opisuje przemieszczenie ładunków w przewodnikach pod wpływem oddziaływania ze strony ładunku zewnętrznego (indukcja elektrostatyczna) (0)
- 5Uczeń opisuje budowę oraz zasadę działania elektroskopu (0)
- 6Uczeń posługuje się pojęciem ładunku elektrycznego jako wielokrotności ładunku elementarnego; stosuje jednostkę ładunku (3)
- 7Uczeń opisuje przepływ prądu w obwodach jako ruch elektronów swobodnych albo jonów w przewodnikach (33)
- 8Uczeń posługuje się pojęciem natężenia prądu wraz z jego jednostką; stosuje do obliczeń związek między natężeniem prądu a ładunkiem i czasem jego przepływu przez przekrój poprzeczny przewodnika (20)
- 9Uczeń posługuje się pojęciem napięcia elektrycznego jako wielkości określającej ilość energii potrzebnej do przeniesienia jednostkowego ładunku w obwodzie; stosuje jednostkę napięcia (14)
- 10Uczeń posługuje się pojęciem pracy i mocy prądu elektrycznego wraz z ich jednostkami stosuje do obliczeń związki między tymi wielkościami; przelicza energię elektryczną wyrażoną w kilowatogodzinach na dżule i odwrotnie (16)
- 11Uczeń wyróżnia formy energii, na jakie jest zamieniana energia elektryczna; wskazuje źródła energii elektrycznej i odbiorniki (24)
- 12Uczeń posługuje się pojęciem oporu elektrycznego jako własnością przewodnika; stosuje do obliczeń związek między napięciem a natężeniem prądu i oporem; posługuje się jednostką oporu (21)
- 13Uczeń rysuje schematy obwodów elektrycznych składających się z jednego źródła energii, jednego odbiornika, mierników i wyłączników; posługuje się symbolami graficznymi tych elementów (52)
- 14Uczeń opisuje rolę izolacji i bezpieczników przeciążeniowych w domowej sieci elektrycznej oraz warunki bezpiecznego korzystania z energii elektrycznej (4)
- 15Uczeń wskazuje skutki przerwania dostaw energii elektrycznej do urządzeń o kluczowym znaczeniu (4)
- 16Uczeń doświadczalnie:
- 1demonstruje zjawiska elektryzowania przez potarcie lub dotyk (5)
- 2demonstruje wzajemne oddziaływanie ciał naelektryzowanych (5)
- 3rozróżnia przewodniki od izolatorów oraz wskazuje ich przykłady (23)
- 4łączy według podanego schematu obwód elektryczny składający się ze źródła (akumulatora, zasilacza), odbiornika (żarówki, brzęczyka, silnika, diody, grzejnika, opornika), wyłączników, woltomierzy, amperomierzy; odczytuje wskazania mierników (59)
- 5wyznacza opór przewodnika przez pomiary napięcia na jego końcach oraz natężenia prądu przez niego płynącego (3)
- 7Magnetyzm
- 1Uczeń nazywa bieguny magnesów stałych i opisuje oddziaływanie między nimi (20)
- 2Uczeń opisuje zachowanie się igły magnetycznej w obecności magnesu oraz zasadę działania kompasu; posługuje się pojęciem biegunów magnetycznych Ziemi (20)
- 3Uczeń opisuje na przykładzie żelaza oddziaływanie magnesów na materiały magnetyczne i wymienia przykłady wykorzystania tego oddziaływania (11)
- 4Uczeń opisuje zachowanie się igły magnetycznej w otoczeniu prostoliniowego przewodnika z prądem (8)
- 5Uczeń opisuje budowę i działanie elektromagnesu; opisuje wzajemne oddziaływanie (9)
- 6Uczeń wskazuje oddziaływanie magnetyczne jako podstawę działania silników elektrycznych (14)
- 7Uczeń doświadczalnie:
- 8Ruch drgający i fale
- 1Uczeń opisuje ruch okresowy wahadła; posługuje się pojęciami amplitudy, okresu i częstotliwości do opisu ruchu okresowego wraz z ich jednostkami (127)
- 2Uczeń opisuje ruch drgający (drgania) ciała pod wpływem siły sprężystości oraz analizuje jakościowo przemiany energii kinetycznej i energii potencjalnej sprężystości w tym ruchu; wskazuje położenie równowagi (127)
- 3Uczeń wyznacza amplitudę i okres drgań na podstawie przedstawionego wykresu zależności położenia od czasu (3)
- 4Uczeń opisuje rozchodzenie się fali mechanicznej jako proces przekazywania energii bez przenoszenia materii; posługuje się pojęciem prędkości rozchodzenia się fali (8)
- 5Uczeń posługuje się pojęciami amplitudy, okresu, częstotliwości i długości fali do opisu fal oraz stosuje do obliczeń związki między tymi wielkościami wraz z ich jednostkami (0)
- 6Uczeń opisuje mechanizm powstawania i rozchodzenia się fal dźwiękowych w powietrzu podaje przykłady źródeł dźwięku (3)
- 7Uczeń opisuje jakościowo związek między wysokością dźwięku a częstotliwością fali oraz związek między natężeniem dźwięku (głośnością) a energią fali i amplitudą fali (2)
- 8Uczeń rozróżnia dźwięki słyszalne, ultradźwięki i infradźwięki; wymienia przykłady ich źródeł i zastosowań (0)
- 9Uczeń doświadczalnie:
- 9Optyka
- 1Uczeń ilustruje prostoliniowe rozchodzenie się światła w ośrodku jednorodnym; wyjaśnia powstawanie cienia i półcienia (8)
- 2Uczeń opisuje zjawisko odbicia od powierzchni płaskiej i od powierzchni sferycznej (22)
- 3Uczeń opisuje zjawisko rozproszenia światła przy odbiciu od powierzchni chropowatej (11)
- 4Uczeń analizuje bieg promieni wychodzących z punktu w różnych kierunkach, a następnie odbitych od zwierciadła płaskiego i od zwierciadeł sferycznych; opisuje skupianie promieni w zwierciadle wklęsłym oraz bieg promieni odbitych od zwierciadła wypukłego; posługuje się pojęciami ogniska i ogniskowej (22)
- 5Uczeń konstruuje bieg promieni ilustrujący powstawanie obrazów pozornych wytwarzanych przez zwierciadło płaskie oraz powstawanie obrazów rzeczywistych i pozornych wytwarzanych przez zwierciadła sferyczne znając położenie ogniska (13)
- 6Uczeń opisuje jakościowo zjawisko załamania światła na granicy dwóch ośrodków różniących się prędkością rozchodzenia się światła; wskazuje kierunek załamania (13)
- 7Uczeń opisuje bieg promieni równoległych do osi optycznej przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą, posługując się pojęciami ogniska i ogniskowej (19)
- 8Uczeń rysuje konstrukcyjnie obrazy wytworzone przez soczewki; rozróżnia obrazy rzeczywiste, pozorne, proste, odwrócone; porównuje wielkość przedmiotu i obrazu (14)
- 9Uczeń posługuje się pojęciem krótkowzroczności i dalekowzroczności oraz opisuje rolę soczewek w korygowaniu tych wad wzroku (4)
- 10Uczeń opisuje światło białe jako mieszaninę barw i ilustruje to rozszczepieniem światła w pryzmacie; wymienia inne przykłady rozszczepienia światła (3)
- 11Uczeń opisuje światło lasera jako jednobarwne i ilustruje to brakiem rozszczepienia w pryzmacie (3)
- 12Uczeń wymienia rodzaje fal elektromagnetycznych: radiowe, mikrofale, promieniowanie podczerwone, światło widzialne, promieniowanie nadfioletowe, rentgenowskie i gamma; wskazuje przykłady ich zastosowania (0)
- 13Uczeń wymienia cechy wspólne i różnice w rozchodzeniu się fal mechanicznych i elektromagnetycznych (3)
- 14Uczeń doświadczalnie:
- 1demonstruje zjawisko prostoliniowego rozchodzenia się światła, zjawisko załamania światła na granicy ośrodków, powstawanie obrazów za pomocą zwierciadeł płaskich, sferycznych i soczewek (7)
- 2otrzymuje za pomocą soczewki skupiającej ostre obrazy przedmiotu na ekranie (3)
- 3demonstruje rozszczepienie światła w pryzmacie (2)
Opór elektryczny
Film przedstawiający zjawisko oporności elektrycznej.
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Ciśnienie
Film o ciśnieniu w zbiorniku z wodą.
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Siła parcia
Film przedstawia siłę parcia wody, działającą na folię.
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Naczynie całkowicie wypełnione wodą
Film przedstawia naczynie całkowicie wypełnione wodą.
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Siła parcia
Film przedstawia siłę parcia.
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Siła parcia
Film przedstawia siłę parcia.
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Od czego zależy ciśnienie gazu?
Film przedstawia, od czego zależy ciśnienie gazu.
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Ruch wywołany różnicą ciśnień
Film przedstawia zmianę objętości różnicą ciśnień.
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Pojemnik z gazem
Ilustracja animowana pokazuje, jak może zmieniać się ciśnienie i temperatura w naczyniu zamkniętym r...
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Wytrzymałość
Animacja przedstawia zagadnienie wytrzymałości powierzchni, definiuje pojęcie i wyjaśnia, gdzie prak...
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Miedziany drut
Animacja przedstawia zagadnienie wytrzymałości na rozerwanie, - definiuje pojęcie i wyjaśnia, gdzie ...
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
Ciśnienie
Animacja wprowadzająca pojęcie i definiująca ciśnienie cieczy oraz parcia. Przybliża sposób, w jaki ...
Szkoła podstawowa kl. 4-8
Fizyka
