Słowa kluczowe

Podstawa programowa zasobu

Edukacja wczesnoszkolna

Edukacja przyrodnicza

Uczeń obserwuje i prowadzi proste doświadczenia przyrodnicze, analizuje je i wiąże przyczynę ze skutkiem

Uczeń opisuje życie w wybranych ekosystemach: w lesie, ogrodzie, parku, na łące i w zbiornikach wodnych; wie, jakie warunki są konieczne do rozwoju roślin i zwierząt w gospodarstwie domowym, w szkolnych uprawach i hodowlach itp.; wie, jaki pożytek przynoszą zwierzęta środowisku, i podaje proste przykłady

Uczeń nazywa oraz wyróżnia zwierzęta i rośliny typowe dla wybranych regionów Polski; rozpoznaje i nazywa niektóre zwierzęta egzotyczne

Uczeń zna podstawowe zasady racjonalnego odżywiania się; rozumie konieczność kontrolowania stanu zdrowia i stosuje się do zaleceń lekarza i lekarza dentysty

Wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna

4.b

Uczeń w zakresie bezpieczeństwa i edukacji zdrowotnej

wie, jakie znaczenie dla zdrowia ma właściwe odżywianie się oraz aktywność fizyczna

Edukacja plastyczna

2.b

Uczeń w zakresie ekspresji przez sztukę

podejmuje działalność twórczą, posługując się takimi środkami wyrazu plastycznego jak: kształt, barwa, faktura w kompozycji na płaszczyźnie i w przestrzeni (stosując określone materiały, narzędzia i techniki plastyczne)

Szkoła podstawowa kl. 4-6

Przyroda

1.8

Ja i moje otoczenie

Uczeń podaje przykłady roślin i zwierząt hodowanych przez człowieka, w tym w pracowni przyrodniczej, i wymienia podstawowe zasady opieki nad nimi

4.3

Najbliższa okolica

Uczeń obserwuje i nazywa typowe organizmy lasu, łąki, pola uprawnego

7.7

Krajobrazy Polski i Europy

Uczeń opisuje krajobrazy wybranych obszarów Europy (śródziemnomorski, alpejski), rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie

13.1

Krajobrazy świata

Uczeń charakteryzuje warunki klimatyczne i przystosowania do nich wybranych organizmów w następujących krajobrazach strefowych: lasu równikowego wilgotnego, sawanny, pustyni gorącej, stepu, tajgi, tundry, pustyni lodowej

13.3

Krajobrazy świata

Uczeń rozpoznaje i nazywa organizmy roślinne i zwierzęce typowe dla poznanych krajobrazów

Gimnazjum

Fizyka

1.9

Ruch prostoliniowy i siły

Uczeń posługuje się pojęciem siły ciężkości

Biologia

III.8

Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów

Uczeń obserwuje okazy i porównuje cechy morfologiczne glonów i roślin lądowych (mchów, widłaków, skrzypów, paproci, nagozalążkowych i okrytozalążkowych), wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do wymienionych wyżej grup oraz identyfikuje

III.9

Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów

Uczeń wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do parzydełkowców, płazińców, nicieni, pierścienic, stawonogów (skorupiaków, owadów i pajęczaków), mięczaków, ryb, płazów, gadów, ptaków, ssaków oraz identyfikuje nieznany organizm jako przedstrzedstawiciela jednej z wymienionych grup na podstawie obecności tych cech

III.11

Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów

Uczeń przedstawia znaczenie poznanych grzybów, roślin i zwierząt w środowisku i dla człowieka

V.2

Budowa i funkcjonowanie organizmu roślinnego na przykładzie rośliny okrytozalążkowej

Uczeń identyfikuje (np. na schemacie, fotografii, rysunku lub na podstawie opisu) i opisuje organy rośliny okrytonasiennej (korzeń, pęd, łodyga, liść, kwiat, owoc) oraz przedstawia ich funkcje

V.6

Budowa i funkcjonowanie organizmu roślinnego na przykładzie rośliny okrytozalążkowej

Uczeń podaje przykłady różnych sposobów rozsiewania się nasion i przedstawia rolę owocu w tym procesie

VI.3.5

Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.

Układ pokarmowy i odżywianie się

Uczeń przedstawia rolę błonnika w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego oraz uzasadnia konieczność systematycznego spożywania owoców i warzyw

VI.3.6

Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka.

Układ pokarmowy i odżywianie się

Uczeń wyjaśnia, dlaczego należy stosować dietę zróżnicowaną i dostosowaną do potrzeb organizmu (wiek, stan zdrowia, tryb życia i aktywność fizyczna, pora roku itp.), oraz podaje korzyści z prawidłowego odżywiania się

Chemia

6.4

Kwasy i zasady

Uczeń opisuje właściwości i wynikające z nich zastosowania niektórych wodorotlenków i kwasów

Szkoły ponadgimnazjalne

Biologia

II.IV.5.2

Zakres rozszerzony

Przegląd różnorodności organizmów

Rośliny lądowe

Uczeń wskazuje cechy charakterystyczne mszaków, widłaków, skrzypów, paproci oraz roślin nago- i okrytonasiennych, opisuje zróżnicowanie budowy ich ciała, wskazując poszczególne organy i określając ich funkcje

II.IV.5.6

Zakres rozszerzony

Przegląd różnorodności organizmów

Rośliny lądowe

Uczeń podaje przykłady znaczenia roślin w życiu człowieka (np. rośliny jadalne, trujące, przemysłowe, lecznicze)

II.IV.8.4

Zakres rozszerzony

Przegląd różnorodności organizmów

Rośliny – rozmnażanie się

Uczeń opisuje podstawowe sposoby rozsiewania się nasion (z udziałem wiatru, wody i zwierząt), wskazując odpowiednie adaptacje w budowie owocu

II.V.4.2

Zakres rozszerzony

Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka

Układ pokarmowy i przebieg procesów trawiennych

Uczeń podaje źródła, funkcje i wyjaśnia znaczenie składników pokarmowych dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu ze szczególnym uwzględnieniem roli witamin, soli mineralnych, aminokwasów egzogennych, nienasyconych kwasów tłuszczowych i błonnika

Przedmioty zawodowe

INNE

Inne

Edukacja wczesnoszkolna

Edukacja przyrodnicza

1.1

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

Uczeń rozpoznaje w swoim otoczeniu popularne gatunki roślin i zwierząt, w tym zwierząt hodowlanych, a także gatunki objęte ochroną

1.2

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

Uczeń rozpoznaje i wyróżnia cechy ekosystemów, takich jak: łąka, jezioro, rzeka, morze, pole, staw, las, las gospodarczy; określa składowe i funkcje ekosystemu na wybranym przykładzie, np. las, warstwy lasu, polany, torfowiska, martwe drzewo w lesie

1.3

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

Uczeń rozpoznaje wybrane zwierzęta i rośliny, których w naturalnych warunkach nie spotyka się w polskim środowisku przyrodniczym

1.3

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

Uczeń rozpoznaje wybrane zwierzęta i rośliny, których w naturalnych warunkach nie spotyka się w polskim środowisku przyrodniczym

1.5

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

Uczeń prowadzi proste hodowle roślin, przedstawia zasady opieki nad zwierzętami, domowymi, hodowlanymi i innymi

1.5

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

Uczeń prowadzi proste hodowle roślin, przedstawia zasady opieki nad zwierzętami, domowymi, hodowlanymi i innymi

1.5

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

Uczeń prowadzi proste hodowle roślin, przedstawia zasady opieki nad zwierzętami, domowymi, hodowlanymi i innymi

1.5

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

Uczeń prowadzi proste hodowle roślin, przedstawia zasady opieki nad zwierzętami, domowymi, hodowlanymi i innymi

1.6

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

Uczeń planuje, wykonuje proste obserwacje, doświadczenia i eksperymenty dotyczące obiektów i zjawisk przyrodniczych, tworzy notatki z obserwacji, wyjaśnia istotę obserwowanych zjawisk według procesu przyczynowo-skutkowego i czasowego

1.6

Osiągnięcia w zakresie rozumienia środowiska przyrodniczego

2.4

Osiągnięcia w zakresie funkcji życiowych człowieka, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku

Uczeń dba o higienę oraz estetykę własną i otoczenia

2.4

Osiągnięcia w zakresie funkcji życiowych człowieka, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku

Uczeń dba o higienę oraz estetykę własną i otoczenia

2.6

Osiągnięcia w zakresie funkcji życiowych człowieka, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku

Uczeń wymienia wartości odżywcze produktów żywnościowych; ma świadomość znaczenia odpowiedniej diety dla utrzymania zdrowia, ogranicza spożywanie posiłków o niskich wartościach odżywczych i niezdrowych, zachowuje umiar w spożywaniu produktów słodzonych, zna konsekwencje zjadania ich w nadmiarze

2.6

Osiągnięcia w zakresie funkcji życiowych człowieka, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku

2.7

Osiągnięcia w zakresie funkcji życiowych człowieka, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku

Uczeń przygotowuje posiłki służące utrzymaniu zdrowia

2.7

Osiągnięcia w zakresie funkcji życiowych człowieka, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa i odpoczynku

Uczeń przygotowuje posiłki służące utrzymaniu zdrowia

Wychowanie fizyczne

1.3

Osiągnięcia w zakresie utrzymania higieny osobistej i zdrowia

Uczeń wyjaśnia znaczenie ruchu w procesie utrzymania zdrowia

Edukacja plastyczna

2.1

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń rysuje kredką, kredą, ołówkiem, patykiem (płaskim i okrągłym), piórem, węglem, mazakiem

2.1

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń rysuje kredką, kredą, ołówkiem, patykiem (płaskim i okrągłym), piórem, węglem, mazakiem

2.2

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń maluje farbami, tuszami przy użyciu pędzli (płaskich, okrągłych), palców, stempli

2.2

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń maluje farbami, tuszami przy użyciu pędzli (płaskich, okrągłych), palców, stempli

2.3

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń wydziera, wycina, składa, przylepia, wykorzystując gazetę, papier kolorowy, makulaturę, karton, ścinki tekstylne itp.

2.3

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń wydziera, wycina, składa, przylepia, wykorzystując gazetę, papier kolorowy, makulaturę, karton, ścinki tekstylne itp.

2.4

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń modeluje (lepi i konstruuje) z gliny, modeliny, plasteliny, mas papierowych i innych, zarówno z materiałów naturalnych i przemysłowych

2.4

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń modeluje (lepi i konstruuje) z gliny, modeliny, plasteliny, mas papierowych i innych, zarówno z materiałów naturalnych i przemysłowych

2.6

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń wykonuje prace, modele, rekwizyty, impresje plastyczne potrzebne do aktywności artystycznej i naukowej

2.6

Osiągnięcia w zakresie działalności ekspresji twórczej

Uczeń wykonuje prace, modele, rekwizyty, impresje plastyczne potrzebne do aktywności artystycznej i naukowej

Szkoła podstawowa kl. 4-8

Język kaszubski

1.1

Osiągnięcia w zakresie znajomości środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych) w zakresie następujących obszarów tematycznych:

człowiek, ludzie, relacje międzyludzkie

Biologia

2.5

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

2.5

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

2.5.2

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

mchy - uczeń dokonuje obserwacji przedstawicieli mchów (zdjęcia, ryciny, okazy żywe) i przedstawia cechy ich budowy zewnętrznej, na podstawie obecności charakterystycznych cech identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela mchów, wyjaśnia znaczenie mchów w przyrodzie; planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące zdolność mchów do chłonięcia wody

2.5.3

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

paprociowe, widłakowe, skrzypowe - uczeń dokonuje obserwacji przedstawicieli paprociowych, widłakowych i skrzypowych (zdjęcia, ryciny, okazy żywe) oraz przedstawia cechy ich budowy zewnętrznej, na podstawie obecności charakterystycznych cech identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela paprociowych, widłakowych lub skrzypowych, wyjaśnia znaczenie paprociowych, widłakowych i skrzypowych w przyrodzie

2.5.4

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

rośliny nagonasienne - uczeń przedstawia cechy budowy zewnętrznej rośliny nagonasiennej na przykładzie sosny, rozpoznaje przedstawicieli rodzimych drzew nagonasiennych, wyjaśnia znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie i dla człowieka

2.5.5

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

rośliny okrytonasienne - uczeń rozróżnia formy morfologiczne roślin okrytonasiennych (rośliny zielne, krzewinki, krzewy, drzewa), dokonuje obserwacji rośliny okrytonasiennej (zdjęcia, ryciny, okazy żywe), rozpoznaje jej organy i określa ich funkcje (korzeń, łodyga, liść, kwiat), opisuje modyfikacje korzeni, łodyg i liści jako adaptacje roślin okrytonasiennych do życia w określonych środowiskach, przedstawia sposoby rozmnażania wegetatywnego roślin oraz dokonuje obserwacji wybranych sposobów rozmnażania wegetatywnego, rozróżnia elementy budowy kwiatu i określa ich funkcje w rozmnażaniu płciowym, przedstawia budowę nasiona rośliny (łupina nasienna, bielmo, zarodek), planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wpływ wybranego czynnika środowiska (temperatura, dostęp tlenu, światła lub wody) na proces kiełkowania nasion, przedstawia sposoby rozprzestrzeniania się nasion, wskazując odpowiednie adaptacje w budowie owoców do tego procesu, rozpoznaje przedstawicieli rodzimych drzew liściastych, przedstawia znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka

2.5.5

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

2.5.5

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

2.5.5

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

2.5.6

Różnorodność życia

Różnorodność i jedność roślin

różnorodność roślin; uczeń identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela jednej z grup wymienionych w pkt 2–5 na podstawie jego cech morfologicznych

2.6.5

Różnorodność życia

Grzyby – organizmy cudzożywne

Uczeń przedstawia znaczenie grzybów w przyrodzie i dla człowieka

2.7.2

Różnorodność życia